Լուրեր
Հայ-չինական տնտեսական հարաբերությունները սերտանալու հեռանկարներ ունեն․ չինական պատվիրակությունը հյուրընկալվել է Գյումրիում
Չինական մի շարք ընկերություններ հետաքրքրված են Շիրակի մարզի արտադրական ներուժով ու արդեն գտել են այն ուղղությունները, որոնք կարող են գործարարների համար հաջող բիզնես ապահովել։ Հայ-չինական հարաբերությունների տարածաշրջանային զարգացման հիմնադրամի ներկայացուցիչներն այսօր Շիրակի մարզպետի հետ հանդիպմանը հստակեցրել են ծրագրերը և վստահեցրել, որ Շիրակի մարզում շատ ավելի ներդրումային հնարավորություններ կան, քան կարծում էին։
Ընդամենը 4 ամիս առաջ Հայաստանում ստեղծված Հայ-չինական հարաբերությունների տարածաշրջանային զարգացման հիմնադրամն արդեն հասցրել է չինացի գործարարներին ներկայացնել Հայաստանն ու հատկապես Շիրակի մարզը։ Հետագա համագործակցության ուղղությամբ առաջին քայլն արված է։
Շիրակի մարզը կհամագործակցի չինական Հայնան կղզու հետ, որը երկրի խոշոր շրջաններից մեկն է։ Հայ-չինական հարաբերությունների տարածաշրջանային զարգացման հիմնադրամի տնօրենների խորհրդի նախագահ Սերգեյ Ավանեսովի խոսքերով` հիմնադրամն արդեն ստորագրել է համաձայնագիր, որ բոլոր ապրանքները, որոնք Գյումրիից Չինաստան կուղարկվեն, այնտեղ կազատվեն բոլոր հարկերից։ Նա կարծում է, որ սա հսկայական ձեռքբերում է։
Իսկ Եվրասիական կազմակերպության տնտեսական համագործակցության քարտուղարի տեղակալ Գե Չժիենի դիտարկմամբ` հայ և չինացի ժողովուրդները պետք է շատ հաղորդակցվեն, քանի որ չինացիները քիչ են տեղեկացված Շիրակի մարզի ներդրումային գրավչության մասին` հետաքրքրված են հատկապես բազալտի վերամշակմամբ, բազալտի թելի ստացմամբ, անշարժ գույքի շուկայով ու առևտրով։
Որքան Հայաստանի, նույնքան էլ Չինաստանի պատմությունն է հին, ու սրանով 2 ժողովուրդների միջև ընդհանրություն կա, ասում են հյուրերը ու վստահ շեշտում, որ կկարողանան նոր հարաբերություններ ձևավորել ու փոխադարձ համագործակցությունը զարգացնել։
Անցած տարի ընդամենը 10,000 չինացի զբոսաշրջիկ է Հայաստան եկել, ինչը չինացի 1 մլն 800 հազար զբոսաշրջիկների ծավալի մեջ, ըստ ներկաների, կարելի է ասել` զրո է։ Նրանք հույս ունեն, որ ոչ միայն ուղևորա-, այլև բեռնափոխադրումների հոսքը Չինաստանից Հայաստան կմեծանա։
Չինաստանի համար Շիրակի մարզը զբոսաշրջային ամենագրավիչ ուղղությունը չէ, քանի որ Հայաստան-Չինաստան ուղղությամբ չվերթներ չկան։ Տրանսպորտային հաղորդակցության բացակայությունը ոլորտի զարգացմանը խոչընդոտող առաջին խնդիրն է։ Այս համատեքստում նաև Գյումրիի օդանավակայանից չվերթներ կազմակերպելու հարցն է արդիական։
«Հայ-չինական հարաբերությունների տարածաշրջանային զարգացման հիմնադրամի» գործադիր տնօրեն Վլադիմիր Սիմոնյանցի խոսքերով` այսօր չինական 3 ընկերությունների հետ բանակցություններ են տարվում Հայաստան-Չինաստան և հակառակ ուղղությամբ չվերթներ գործարկելու շուրջ։ Օդանավակայանները պետք է որոշակի տեխնիկական պահանջների և պայմանների բավարարեն, այդ թվում նաև Շիրակ օդանավակայանը։
Չինացիները Շիրակի մարզով հետաքրքրված են այն պատճառով, որ մարզկենտրոն Գյումրին Հայաստանի 2-րդ քաղաքն է ու այստեղ ոչ միայն մաքսատուն է լինելու, այլև օդանավակայան կա։ Համագործակցության հեռանկարներն էլ միայն այսքանով չեն սահմանափակվի։
Շիրակի մարզպետ Տիգրան Պետրոսյանի խոսքերով` սա կլինի համագործակցություն ոչ միայն Շիրակի մարզի, այլև Հայաստանի հետ, և ուղիղ մուտք կապահովի դեպի Եվրասիական տնտեսական միջավայր, քանի որ մեր տնտեսությունն արդեն ընդհանուր է։ Մարզպետը համոզված է, որ բոլոր տնտեսական բարեփոխումները, որ կատարվում են Հայաստանում, կհետաքրքրեն նաև չինացի գործարարներին։
Իսկ Չինաստանում անշարժ գույքի ընկերության տնօրենների խորհրդի նախագահ Չժաո Վեյը նշեց, որ իրենք հույս ունեն` Հայաստանի հետ միասին կարող են զարգացնել ոչ միայն արդյունաբերությունը, այլ նաև անշարժ գույքի շուկան Շիրակի մարզում։ Եթե մարզը տա լավ պայմաններ աշխատանքի համար, ապա իրենք այստեղ մեծ ներդրումներ կանեն։
Առևտուրը, ըստ չինացի գործարարների, իրենց ծրագրի վերջին բաղադրիչն է, բայց կարևոր է այն, որ Շիրակի մարզի մթերքները էկոլոգիապես մաքուր են, ու հենց սա էլ մեծացնում է մարզի արտադրանքի հանդեպ չինացիների հետաքրքրությունը։ Ալկոհոլային ու ոչ ալկոհոլային խմիչքներից բացի, նաև մտադիր են հանքային ջրեր արտահանել մարզից Չինաստան։ Չինացիները նաև հետաքրքրված են հայկական խոհանոցով, ասում են` պատվիրակությունը 4-5 օր է, Գյումրիում է ու այստեղ ըստ նրանց, աշխատում են համեղ ուտեստներով զարմացնել, իսկ համտեսից հետո զարմացած են մնում, թե ինչպես կարելի է սովորական մթերքից այդքան համեղ պատրաստել։ Սա էլ է նրանց հետաքրքրող ոլորտ դարձել։
Հայնան կղզին, որն առաջինն է համագործակցելու Հայաստանի հետ, տարեկան 70 մլն զբոսաշրջիկ է ընդունում։ Ըստ չինացիների` նրանց մեծ մասը Չինաստանի վճարունակ խավն է։ Ու հենց այստեղ էլ առայժմ կներկայացվի Գյումրին ու Շիրակի մարզը։ Սա մարզի ներդրումային ներուժը Չինաստանի հանրությանը ցուցադրելու լավ հնարավորություն է։
Գործարարները հետաքրքրված են նաև բնակարանային համալիրների և հանգստյան տների կառուցմամբ, չինական ավանդական բժշկության հիմնմամբ։ Առաջին այս հանդիպմանը կհաջորդի Շիրակի մարզպետի այցը Հայնան կղզի, որտեղից էլ արդեն գործնական քայլերի սկիզբը կտրվի։